პირველიქართულიოპერა——“დარეჯანცბიერის”ახალისიცოცხლე

საქართველოსისტორიამდიდარიაგვარებითდაოჯახებით,რომელთაცუდიდესიწვლილიშეიტანესქართულისიტყვის,ჰანგისათუსულისკვეთებისმსოფლიოასპარეზზეგატანისსაქმეში。ერთ——ერთიასეთიგვარიბალანჩივაძეადაჩვენიმკითხველიუკვეკარგადიცნობსგიორგი,იგივეჯორჯბალანჩინისწარმოუდგენელიწარმატებისისტორიასაშშ——ში。თუმცა,შესაძლოაბევრმაარიცის,რომჯორჯბალანჩინისმამის,სახელოვანიქართველიკომპოზიტორისდაქართულისაოპერომუსიკისფუძემდებლის,მელიტონბალანჩივაძისკალამსეკუთვნისპირველიქართულიოპერა”თამარცბიერი”。საინტერესოა,რომნაწარმოებისნოტები,რომლისპარტიტურისდაკლავირისერთადერთიარასრულიეგზემპლარიარსებობს,ათწლეულებიახელნაწერისსახითინახება,არასოდესგამოცემულადაჟამთასვლამშესაძლოაისისედააზიანოს,რომისტორიისთვისსამუდამოდდაკარგულიაღმოჩნდეს。

მელიტონბალანჩივაძის”თამარცბიერის”(მეორერედაქციით”დარეჯანცბიერის”)გადარჩენისათვის,მიმდინარეწლის15ოქტომბრიდან,ვალერიანგუნიასსახელობისთეატრალურხელოვანთაახალგაზრდულიკავშირი,მუხრანისრეგიონალურიეკონომიკურიგანვითარებისფონდისფინანსურიმხარდაჭერითახორციელებსისტორიულიმნიშვნელობისმქონეპროექტს,რომელიცმოიცავსპირველიქართულიოპერისკლავირისარასრულივერსიისაღდგენას,ხელნაწერისგაციფრებას,რედაქტირებასდამისგამოსაცემადმომზადებას。აღსანიშნავია,რომპროექტშიჩართულნიარიანდარგისსაუკეთესოსპეციალისტები,კომპოზიტორიგიორგიშავერზაშვილი,პროექტისთანაავტორიდახელმძღვანელიმუსიკოლოგიმარინაქავთარაძე,დიზაინერიმანანაგუნია,მხატვარიელენემელქაძე。მელიტონბალანჩივაძის”თამარცბიერის”კლავირისაღდგენა——გაციფრება——გამოცემისპროექტისმენეჯერიდათანაავტორიადავითგოგოლაშვილი。

ამეტაპზე,განხორციელებულიასამუშაოებისდაახლოებით40%,ხოლოშემდგომიეტაპიასაოპეროკლავირისპირველიგამოცემისმხატვრულიგაფორმებადადიზაინი,რისთვისაცსპეციალურადმოწვეულიმხატვარი,ელენემელქაძეორიგინალურილუსტრაციასშექმნის。

პროექტისდასკვნითინაწილიმოიცავს,შეზღუდულიტირაჟით,მაღალიპოლიგრაფიულიხარისხის100საოპეროკლავირისდაბეჭდვას,მათიშემდგომშითბილისისადაქუთაისისოპერისთეატრებისათვის,ასევეკომპოზიტორთაკავშირის,თბილისისსახელმწიფოკონსერვატორიის,საქართველოსპარლამენტისეროვნულიბიბლიოთეკის,ხელოვნებისსასახლისდასხვადასხვასამუსიკოსასწავლებლებისათვისსაჩუქრადგადასაცემად。აღნიშნულიდაწესებულებების,ორგანიზაციებისადაუმაღლესისამუსიკოსასწავლებლებისნაწილიპროექტისპარტნიორებსწარმოადგენენ。კლავირებიასევესახსოვრადგადაეცემამელიტონბალანჩივაძისმემკვიდრეებს。

“თამარცბიერის”გამოცემასთანდაკავშირებით,ქუთაისში,მელიტონბალანჩივაძისსახელობისოპერისთეატრში,დაგეგმილიასაგანგებოღონისძიება,პრეზენტაციადაშემოქმედებითისაღამო。

ცნობისათვის,ოპერაზე”თამარცბიერი”,მელიტონბალანჩივაძესამიათწლეულიმუშაობდადასაქართველოშიპირველად,1926წლის6აპრილს,თბილისისოპერისადაბალეტისთეატრშიდაიდგა。გაცილებითადრე,1897წელს,ესნაწარმოებიპეტერბურგში,რუსიარტისტებისმონაწილეობითარასრულისახითშესრულდა,თუმცამისიქართულიპრემიერა,რიგიმიზეზებისგამოდაგვიანდა。ოპერა”თამარცბიერის”ლიბრეტოაკაკიწერეთლისერთსახელიანიისტორიულსიუჟეტზედრამატულიპოემისმიხედვითშექმნაკონსტანტინეფოცხვერაშვილმა,ხოლოთავადოპერაშიაღწერილიაიმერეთისდედოფალთამარისცხოვრება。

პროექტისავტორთამიზანია,პირველიქართულიოპერა,როგორცკულტურულიმემკვიდრეობისნიმუშიდაისტორიულიფასეულობაშემოენახოთთაობებს。ვალერიანგუნიასსახელობისთეატრალურხელოვანთაახალგაზრდულიკავშირისამომავლოდ,კვლავაცგააგრძელებსამმიმართულებითსაქმიანობას。დაგეგმილიაკიდევერთიქართულიოპერის,რევაზგოგნიაშვილის”ქრისტინეს”კლავირისმომზადება——გამოცემა。ორგანიზაციასხვადასხვადონორორგანიზაციებთანდაფონდებთანაქტიურთანამშრომლობასდამოლაპარაკებებსაწარმოებსქართულიკულტურისათვისმნიშვნელოვანისხვადასხვაპროექტებისგანსახორციელებლად。