我是说,我是说,我是说,我是说@ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @

通过Aleksandre Siradze

您正在阅读的是Entrepre狗万官方neur Media旗下的国际特许经营杂志《Georgia》。

谢瓦尔德纳泽中心

საბჭოთაკავშირისახალისაშინაოდასაგარეოპოლიტიკაძირეულდაპრინციპულცვლილებებსმოითხოვდა。ერთ——ერთიმთავარი,რაცსასწრაფოდუნდაგადაწყვეტილიყოდაშეწყვეტილიყო——ავღანეთშიომიგახლდათ,რომელიცდიდუკმაყოფილებასიწვევდაროგორცქვეყნისშიგნით,ისექვეყნისგარეთ。

ახალიდანიშნულივიყავიმინისტრად,როცა1985წლისბოლოს,დეკემბერში,მოსკოვშიჩამოიყვანესავღანეთისკომპარტიისგენერალურიმდივანიბაბრაქქარმალი,უშიშროებისსამსახურისხელმძღვანელინაჯიბი,იგივე——ნაჯიბულა,*დაკიდევოთხი——ხუთითანამდებობისპირი。

განსხვავება”ნაჯიბსა”და”ნაჯიბულას”შორისშემდეგთავადნაჯიბულამაგვიხსნა。როდესაცახალგაზრდაიყო,ნაჯიბიერქვა,ხოლოუფროასაკოვანს,თანაცპირველპირს,პატივისცემისნიშნადნაჯიბულაშეეფერებოდა

თუარმეშლება,მათთანთათბირსვესწრებოდითგორბაჩოვი,გრომიკოდამე。ავღანურიდელეგაციისწევრებმა,ჩვეულებისამებრ,ანგარიშიჩაგვაბარეს——რაროგორარის,რაგაუმჯობესდა,რაგაუარესდა。。მედაგორბაჩოვსნათქვამიგვქონდა,რომადრეთუგვიანესსაკითხიუნდაგადაგვეწყვიტა,ჯარებიგამოგვეყვანა,რადგანიქარაფერიგვესაქმებოდა。თავადჩვენსქვეყანაშიგვქონდაპრობლემებიმოსაგვარებელი,თანაცავღანეთიუძიროჭაიყო,ადამიანურიდაფინანსურირესურსებისუძიროჭა。ყველაფერსრომთავიდავანებოთ,პოლიტიკური,ჰუმანურიდასამხედროასპექტით,ჩვენსქვეყანასაღარშეეძლოამტვირთისზიდვა。

როგორცზემოთვთქვი,ყოველივეამაზე,ჩვენკარგახნისწინ,ბიჭვინთაშიგვქონდალაპარაკი。მაშინგორბაჩოვიგენერალურიმდივანიჯერარიყო,გენერალურიმდივნისროლშიკიძალიანფრთხილობდა。ორჯერრომშევახსენე,დამეთანხმადამათაცუთხრა:“ჩვენიჯარიგამოვა,იარაღს,რამდენსაცგინდათ,მოგცემთ。მოგცემთყველაფერსდათქვენთვითონიომეთ”。სტუმრებიამასარელოდნენ:მოვიფიქრებთ,თუმცაგაგვიჭირდებაო。

გორბაჩოვმადაჟინებითგაუმეორა:“ჩვენიჯარიუნდაგამოვიდესავღანეთიდან,იარაღსდაგიტოვებთ,დამატებით,რამდენსაცგინდათ,იმდენსმოგცემთ。თქვენიჯარიშეაიარაღეთდაჩაანაცვლეთჩვენსჯარს”。

我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。დანიშნულიიყოპარტიის,თუარვცდები,第二十七ყრილობადაგორბაჩოვსვთხოვე,საანგარიშომოხსენებაშიშეეტანათეზისიავღანეთიდანსაბჭოთაჯარებისგამოყვანისშესახებ。შეიტანა,მაგრამშემდეგპოლიტბიუროსწევრებშიატყდახმაური——ეტყობაყველაარეთანხმებოდა,თუმცააშკარაშეწინააღმდეგებაცვერავინგაბედა。ამმითქმა——მოთქმამმაინცეჭვიგამიჩინა,ვაითუ,გადაეთქვა。

ყრილობისწინ,ღამისთორმეტსაათზე,დაგვირიგესმოხსენებისსაბოლოოვარიანტი。ასეთიწესიიყო,პოლიტბიუროსწევრებსუნდაწაგვეკითხა。

წავიკითხე。! ! ! ! !არარის……ღამისპირველისაათიიქნებოდა,გორბაჩოვსშინრომდავურეკე。დარეკვაცარიყოიოლი,მაგრამმერომვურეკავდი,ყოველთვისმპასუხობდახოლმე。

დავურეკედავუთხარი:——მივიღემოხსენებისსაბოლოოვარიანტი。。- ?-。

ამაზემივუგე,ამთემასჩემსგამოსვლაშიმეგამოვიტან,ამისდრომოვიდა,ხალხიმხარსნამდვილადდამიჭერს,თქვენკიცუდმდგომარეობაშიაღმოჩნდებით——მეთქი。

- ?

ისევვუთხარი,რომმთელისერიოზულობითვამბობდი——კმარა,——მიპასუხა,——ხვალაღვადგენამფორმულირებას。

ამას。

我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。მეუკვეკაბინეტშივიყავიდაყრილობაზეწასასვლელადვემზადებოდი。შემრიგებლურიტონით,შინაურულადდაცოტაირონიულადაცკიმითხრა:——შენიდავალებაშესრულებულია。

არმინდა,ვინმემარასწორადგაიგოსესყველაფერიდა,ალბათ,პატარაწიაღსვლაუნდაგავაკეთო。

მართალია,საგარეოსაქმეთასამინისტროდანბევრიინიციატივამიდიოდაზემოთ,მაგრამიქპოლიტბიუროიყოდაიყოგენერალურიმდივანიმიხეილგორბაჩოვი。ყველაშესაბამისიპრინციპულიგადაწყვეტილებაწინასწარმასთანდაპოლიტბიუროსთანიყოშეთანხმებული——არადეტალებში,მაგრამძირითადმიმართულებებშიაუცილებლად。რაცშეეხებაავღანეთს,ამქვეყნისპრობლემებსმეკარგადვიცნობდი,ათჯერმაინცვიყავიავღანეთშინამყოფი(ჩემთანერთად,როგორცწესი,უშიშროებისმინისტრისმოადგილევლადიმერკრიუჩკოვიციყოხოლმე)。

გორბაჩოვისმოხსენებაშიიყოასეთიპრინციპულიფრაზა:“ჩვენგვსურს,უახლოესმომავალშიდავაბრუნოთსამშობლოშიავღანეთშიმყოფისაბჭოთაჯარები”。ესათასობითადამიანისსიცოცხლისშენარჩუნებასნიშნავდა。

1988年წლის5 - 7იანვარსავღანეთშიგავფრინდიცეკასმდივანანატოლიდობრინინთანერთად。რაკიავღანეთისსაქმედაიძრა,სწრაფადდაენერგიულადუნდაგვემოქმედა。იქდამხვდნენავღანეთისკომპარტიისმდივანინაჯიბულა,მინისტრთასაბჭოსთავმჯდომარექეშთმანდი,საგარეოსაქმეთამინისტრივაქილი,თავდაცვისმინისტრირაფი,უშიშროებისმინისტრიიაკუბი,შინაგანსაქმეთამინისტრიგულიაბზოი。

რაცმითხრეს,იმისმიხედვითაცკიუმძიმესიმდგომარეობაიყო,მაგრამრაცარმითხრეს? !

მოსალმებისასნაჯიბულამმითხრა:“ინტერნაციონალისტმეომრებსშორისთქვენითანამემამულენიცარიან,1649კავკასიელი,მათგან314ქართველი”。არშევიმჩნიე:ვიცოდი,რომიქმარტოიმსაბჭოთაჯარისკაცებისათვისკიარვიყავიჩასული,ვისაცხოცავდნენდავინცხოცავდა,ანმხოლოდავღანელებისგადასარჩენად,არამედიმკავკასიელებისადაქართველებისგადასარჩენადაც,რომელთაცსაერთოდარაფერიესაქმებოდათამქვეყანაში。ვფიქრობდი,“თუერთიადამიანიმაინცგადავარჩინე,ესმაინცხომჩამეთვლებამადლადგანკითხვისჟამს? !”

უკვეშემდეგ,მოსკოვში,პოლიტბიუროსწევრებისმხარდაჭერარომმომეპოვებინა,მათწინაშემოხსენებითწარვდექიდაყველაფერიდაუფარავადმოვახსენე。我是说:“我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。ავღანელთაუმრავლესობაჩვენსმხარეზეარდგას,მათვერაფერიმივეცით。ქვეყანაშიყველაფერიგაჩანაგებულიდაგანადგურებულია。ხალხიშიმშილობს,არმიაარაფრადვარგა,ბრძოლისუუნაროა,ბევრია”მკვდარისული”,ჯარისკაცებისადაოფიცრებისფულსითვისებენ,ბევრიადეზერტირიც……”ამასთან,დავძინე:“ავღანეთიუძიროჭაა,რომელშიცუამრავიფულიიყრება,მეცარვიცირამდენი。თუიაპონელებისადაამერიკელებისგათვლასვენდობით,წელიწადშიდაახლოებითორმილიარდამდე。ამასთან,იქმარტოჩვენიხალხიკიარიღუპება,არამედჩვენიავტორიტეტიდაჩვენიღირსებაცილახება。მოკლედ,ავღანეთიისჭაობია,რომელიცუფროდაუფროგვითრევსდაიქიდანსწრაფადუნდაამოვიდეთ,ოღონდისე,რომარცჩვენიმეგობრებიმივატოვოთუპატრონოდდაარცქვეყანა”。ისიცვთქვი,რომავღანეთიდანჯარისგამოყვანაუპირველესადსაბჭოთაკავშირისუსაფრთხოებისადამისისაგარეოთუსაშინაოპრობლემებისგადასაჭრელადიყოსაჭირო。

ყველაზერთულიმაინც”ავღანელ”სამხედროებთანშეხვედრაიყო。我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。შემაშფოთებელიდუმილითშემხვდნენ,არცშეკითხვებიიყო,არცგამომსვლელები。ჩანდა,გენერალიტეტისერთნაწილსავღანეთიდანგამოსვლაარსურდა。რატომ? !?! ! ! !იარაღითვაჭრობა,ნარკოტიკებისგასაღებაიქდიდმასშტაბსაღწევდა。! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !ისიცსათქმელია,რომდარბაზში,უმეტესად,ქვეყნისერთგულიდაპატიოსანი,მრავალჭირგადახდილიოფიცრობაიჯდა,მაგრამისინიცდუმდნენ——არსურდათამსიბინძურესთანშეხება。მაშინაცარაფერიუთქვამთ,როცაგამოვაცხადე,სამშობლოშიბრუნდებით,სადაცოჯახებიგელიან——მეთქი。 პასუხად სამარისებური სიჩუმე ჩამოვარდა.

我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。არავინიცოდა,რაელოდათმათსამშობლოში——ალბათ,ტრადიციულიუბინაობა,სიღატაკე,დამარცხებულიჯარისშელახულიავტორიტეტი。მემესმოდამათი,მაგრამცხოვრებადაქვეყანასხვა,სწორიგზითრომწასულიყო,ესომიუნდაშეწყვეტილიყო。

ამშეხვედრამძალიანშემაშფოთადაგანმიმტკიცააზრი,რომარმიაშისაქმეკარგადვერიყო。შემდეგ,როგორცკომისიისთავმჯდომარე,რამდენჯერმეშევხვდისამხედროებს。ვუხსნიდი,რომპრინციპულიგადაწყვეტილებაჯარისგამოყვანაზეუკვემიღებულიადაახლაუნდავეცადოთ,რაცშეიძლებასწრაფადდაუმსხვერპლოდმოხდესესყველაფერი。

მოგეხსენებათ,ავღანეთშიძალზერთულიგზებია,არცჩასაფრებადადივერსიაიყოგამორიცხული,მაგრამრაკიავღანელებითავადესალმებოდნენსაბჭოთაჯარებისგამოსვლას,მათიმხრიდანარავითარიწინააღმდეგობააღარყოფილა——არცერთისაბჭოთაჯარისკაციარდაღუპულა。იარაღიცმათდავუტოვეთ——ჩვენსმომხრეებს,რათქმაუნდა。

გავიდახანიდამედაგორბაჩოვინაჯიბულასადაქვეყნისსხვახელმძღვანელებსტაშკენტშიშევხვდით。საინტერესოა,რომჩვენიტაშკენტშიყოფნისპარალელურად,ავღანეთისსაგარეოსაქმეთამინისტრმაჟენევაშიგანაცხადა:“მეარაფერივიციჯარებისგაყვანაზე,კატეგორიულიწინააღმდეგივარ。“”。我是说,我是说,我是说,我是说。მერეავღანეთისპირველმაპირმა,ნაჯიბულამ,დაურეკადაგანუმარტა,რომესგადაწყვეტილისაკითხია。ამასიმიტომაღვნიშნავ,რომხაზიგავუსვათურაოდენძნელიიყოპოლიტიკურადდაფსიქოლოგიურადჯარებისგამოყვანა。

ავღანეთიდანბევრითუთიისკუბოთიდაბრუნდაშინ,ბევრი——დასახიჩრებული。我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说

ისიცსათქმელია,რომზოგიერთისაბჭოთაგენერალიდაოფიცერიმილიონერიგახდა,მათხელიმოითბესიარაღითადანარკოტიკებითვაჭრობით。ერთ——ერთსაჯაროგამოსვლაშიამაზემივუთითეკიდევაც:ამგვარისიგნალებიმომდის——მეთქი。

我是说,我是说,我是说,我是说,我是说,我是说შემდეგშიავღანეთისთვისდახმარებისპროცესისკურირებამედამევალა。აქაცუამრავიპრობლემაიყოგადასაწყვეტიდამოსაგვარებელი——დაწყებულიიარაღისმიწოდებითდადამთავრებულიჰუმანიტარულიტვირთებითადამათიტრანსპორტირებით。სადსაგარეოსაქმეთამინისტრიდასად——ტრანსპორტი吗??დავემორჩილეპოლიტბიუროსგადაწყვეტილებას,ოღონდიმპირობით,რომრასაცმოვითხოვდი,მომცემდნენ。ავღანეთისხელმძღვანელობასდავუკავშირდიდავუთხარი,სასწრაფოდშემატყობინეთ,რაგჭირდებათდარამდენი——მეთქი。;გავუგზავნეთმეორეპარტიაც,მაგრამმერემეგადავდექითანამდებობიდანდაავღანეთიცმიაგდეს。მიაგდეს,თორემნაჯიბულასთავისიგავლენისშენარჩუნებანამდვილადშეეძლო。

ნაჯიბულა,ავღანეთისმაშინდელიპირველიპირი,ჩემთანმეგობრობდა。我是说,我是说,我是说,我是说。38-39წლისკაციგახლდათ,ძალზეჭკვიანიდაგანათლებული,გაბედული,შესანიშნავიგამოსვლებიჰქონდა,ბრწყინვალეოჯახისპატრონიიყო,მეუღლედგადატრიალებისშედეგადგაძევებულიმეფის,მუჰამედზაჰირშაჰის,შვილიშვილიჰყავდა。

სხვათაშორის,მუჰამედზაჰირშაჰსთავისდროზეგამორჩეულადკარგიდამოკიდებულებაჰქონდასაბჭოთაკავშირთან。1917年წლისრევოლუციისშემდეგავღანეთმაპირველმაცნოსაბჭოთაკავშირი。ურთიერთდახმარებისხელშეკრულებაცჰქონდადადებული,მაგრამმაინცმოუწყვესგადატრიალებაავღანეთისკომპარტიისგენერალურიმდივნის,თარაკისმეშვეობითდამერეაირიაყველაფერი。我是说,我是说,我是说,我是说,我是说

მაშინნაჯიბულასვუთხარი,მეფისდაბრუნებისსაკითხიხომარგანვიხილოთიმპირობით,რომშენხელსარგახლებს——მეთქი。。

მაინცწავედიიტალიაშიმეფემუჰამედზაჰირშაჰთანმოსალაპარაკებლად。我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。მითხრა,ვიცითქვენიგანწყობაავღანეთისმიმართ,მუდმივადვიღებინფორმაციასო。სამშობლოშიდაბრუნებადაქვეყნისხელმძღვანელობაშევთავაზე。კატეგორიულიუარიგანაცხადა:“არარისიქშესაბამისისიტუაცია。我是说,我是说,我是说,我是说,我是说我是说,我是说,我是说,我是说,我是说。

თქვენჩაგეთვლებათ,რომრაღაცგადაწყვიტეთ,მერეგეტყვიან,რომარაფერიცარგაგიკეთებიათდათქვენცბრალდებასწაგიყენებენდამეც,ასერომ,არცთქვენგირჩევთამასდაარცმევარამისგამკეთებელი”。

თუმცა,ახლა,როდესაციქამერიკელებიშევიდნენ,მეფედაბრუნდა。ეტყობა,იმდროსმისთვალშისაბჭოთაკავშირსსაბოლოოდდაკარგულიჰქონდანდობა。前程前程,前程前程,前程前程,前程前程。

1989年წლის15თებერვალს,ჟენევისშეთანხმებისშესაბამისად,დამთავრდაავღანეთიდანსაბჭოთაჯარებისგამოყვანა。

საბჭოთაავანტიურაკრახითდასრულდა,მაგრამავღანელთაუბედურებასდასასრულიარეწერა。ისდიდისამოქალაქოდაპირისპირება,რომელიცსაბჭოთაჯარებისიქშესვლასმოჰყვა,ფაქტობრივადდღესაცარდასრულებულა。;;;;;;ვიცოდი,ჯარებისგამოყვანისშემდეგქვეყანააირეოდა,ჩვენსმომხრეებსანგარიშსგაუსწორებდნენ。ნაჯიბულასდამისმეუღლესშევთავაზე,საბჭოთაკავშირშიგადმოსულიყვნენსაცხოვრებლად。ორივემუარითქვა,უცხოეთშიყოფნასაქსიკვდილიგვირჩევნია,აქდავრჩებითბედნიერდასასრულამდეანუბედურაღსასრულამდეო。

მართლაც,ორივემტრაგიკულადდაასრულასიცოცხლეჩამოახრჩვეს。ესცოდვაცმათკისერზეიყოს,ვინცსაბჭოთაჯარიშეიყვანაავღანეთშიდახალხსდალაგებულიყოფააურია。

საკუთარიცხოვრებისწესისსხვისთვისთავზემოხვევაყოველთვისგამოუსწორებელშედეგებსიწვევს。თუხალხებისმსოფლმხედველობრივი,კულტურულიდარელიგიურითანადამთხვევაარარსებობსდა,ამასთან,სურვილიცარგაგაჩნიაამთავისებურებებშიგარკვევისა,შედეგიყოველთვისსავალალოა。

ავღანეთიდანსაბჭოთაჯარებისგამოყვანამსოფლიომდაიქმებრძოლისაბჭოთათუავღანელიბიჭებისდედებმასიკეთედჩამითვალეს,მაგრამბევრიიყოისეთი,ვინცესჰუმანურიაქტილამისსახელმწიფოღალატადმონათლა。მათიაზრით,დამნაშავემხოლოდმევიყავიდაარაგორბაჩოვიანპოლიტბიურო。ისევე,როგორცევროპიდანსაბჭოთაჯარებისგამოყვანადაგერმანიისგაერთიანება,ისევეროგორცბევრირამ,მხოლოდჩემი”ბრალი”აღმოჩნდა。იძულებულიგავხდი,გავლენიან”Литературнаягазета”——შიმათთვისპირდაპირმეპასუხა:“დიდიაჩვენიქვეყანა,მაგრამრით吗?ტერიტორიით吗?მოსახლეობისსიმრავლით吗?იარაღით吗?? ? ? ? ?? ? ? ? ? ? ? ?? ის, რომ ჩვენთან ყველაზე მაღალია ბავშვთა სიკვდილიანობა? რანი ვართ და რანი გვინდა ვიყოთ: ერი, რომლისაც ეშინიათ თუ ერი, რომელსაც პატივს სცემენ?" სიმართლე გითხრათ, ამ წერილის კონკრეტული ადრესატები მასწავლებლები იყვნენ, ჩემთვის ყველაზე პატივსაცემი ხალხი. ისინი ხომ თავის მსგავსებს ზრდიან, ვინც შემდეგ ან პარლამენტიდან დაუქნევენ მუშტს მსოფლიოს ან ბოევიკის ფორმაში გადაცმულნი, „დერჟავას" სახელით, სხვის სახლსა და სახელმწიფოს ააფეთქებენ. საშინელებაა, როდესაც დარწმუნებული ხარ, რომ სიმართლე მხოლოდ შენს მხარესაა და ვინც სხვაგვარად ფიქრობს, მზად ხარ გაანადგურო.